معرفت دینی

امام خمینی(ره) می فرمودند: اعضاى محترم شوراى نگهبان ایدهم اللَّه تعالى حافظ مصالح اسلام و مسلمین هستند. تشخیص شوراى نگهبان، مخالف قانون نیست، مخالف اسلام هم نیست، میزان است، همه باید بپذیریم.

مجلس، دولت، شوراى نگهبان و دیگر ارکان نظام باید متحد، هم‏صدا و هم‏جهت باشند

قانون کشور: اسلامى‏
جمهورى اسلامى به این معنى است که قانون کشور را قوانین اسلامى تشکیل مى‏دهد، ولى فرم حکومت اسلامى، جمهورى است، به این معنى که متکى بر آراى عمومى است و روابط ما با تمام کشورها بر اساس احترام متقابل (است)، به طورى که نه به آن‏ها ظلم مى‏کنیم و نه به آن‏ها اجازه ظلم را مى‏دهیم.(2) حکومت جمهورى متکى به آراى عمومى و اسلامى (است)، متکى به قانون اسلام (است)، این را جمهورى اسلامى مى‏گوییم و این مورد نظر ما است.(3)

مخالفت با قانون؛ مخالفت با اسلام‏
مجلس، بالاترین مقام در این مملکت است. مجلس اگر رأى داد و شوراى نگهبان هم آن رأى را پذیرفت، هیچ کس حق ندارد یک کلمه راجع به این بگوید. من نمى‏گویم رأى خودش را نگوید، بگوید، رأى خودش را بگوید، اما اگر بخواهد فساد کند، به مردم بگوید که این شوراى نگهبان کذا و این مجلس کذا، این فساد است و یک همچو آدمى مفسد است، تحت تعقیب مفسد فى الارض باید قرار بگیرد.(4)
بعد از این‏که یک چیزى قانونى شد، دیگر نق‏زدن در آن، اگر بخواهد مردم را تحریک کند، مفسد فى الارض است و باید دادگاهها با او عمل مفسد فى الارض بکنند.(5) کسانى که با قانون مخالفت مى‏کنند، این‏ها با اسلام مخالفت مى‏کنند. کسانى که با مصوبات مجلس بعد از این‏که شوراى نگهبان نظر خودش را داد، باز مخالفت مى‏کنند، این‏ها دانسته یا ندانسته با اسلام مخالفت مى‏کنند. اگر همه اشخاصى که در کشورمان هستند و همه گروههایى که در کشور هستند و همه نهادهایى که در سرتاسر کشور هستند، به قانون خاضع بشویم و قانون را محترم بشمریم، هیچ اختلافى پیش نخواهد آمد. اختلافات از راه قانون‏شکنیها پیش مى‏آید.(6)


میزان: شوراى نگهبان‏

اعضاى محترم شوراى نگهبان ایدهم اللَّه تعالى حافظ مصالح اسلام و مسلمین هستند.(7) تشخیص شوراى نگهبان، مخالف قانون نیست، مخالف اسلام هم نیست، میزان است، همه باید بپذیریم.(8) من با نهاد شوراى نگهبان صد در صد موافقم و عقیده‏ام هست که باید قوى و همیشگى باشد.(9) حضرات آقایان فقهاى شوراى نگهبان را با آشنایى و شناخت تعیین کردم و احترام به آنان و حفظ مقامشان را لازم مى‏دانم.(10) این فقهایى که در آنجا هستند، تمامشان را من از نزدیک، سال‏هاى طولانى مى‏شناسم که باید بگویم این‏ها را من بزرگ کرده‏ام.(11)

شیعه و تضعیف شوراى نگهبان!!!
من هشدار مى‏دهم که تضعیف و توهین به فقهاى شوراى نگهبان، امرى خطرناک براى کشور و اسلام است. همیشه انحرافات به تدریج در یک رژیم وارد مى‏شود و در آخر، آن را ساقط مى‏نماید. لازم است همه به‏طور اکید به مصالح اسلام و مسلمین و به قوانین توجه کنیم و هرچند مخالف نظر و سلیقه شخصى‏مان باشد، به آن احترام بگذاریم و به این جمهورى نوپا که مورد هجوم قدرت‏ها و ابرقدرت‏ها است، وفادار باشیم.(12)
ما که مى‏گوییم که مسلمان هستیم، شیعه على‏بن‏ابى‏طالب(ع) هستیم، باید ببینیم که شیوه على‏بن‏ابى‏طالب(ع) (چه) بود، همین على‏بن‏ابیطالب(ع) که رسول خدا(ص) او را به جاى خودش نصب کرد، بیست و چند سال براى مصالح اسلامى موافقت کرد با اشخاصى که به عقیده او غاصبِ مقام بودند، براى این که مصالح اسلام اقتضا مى‏کرد. اگر حضرت(ع) آن وقت مى‏خواست معارضه بکند، اسلام در خطر بود. ما که مى‏گوییم مسلمان هستیم، باید مصالح اسلام را در نظر بگیریم، نه مصالح شخصى خودمان را. باید ببینیم که امروز ضربه‏زدن به مجلس شوراى اسلامى، ضربه‏زدن به شوراى نگهبان، ضربه‏زدن به رئیس جمهور، ضربه‏زدن به دولت اسلامى، این مى‏سازد با شیعه‏بودن با على‏بن‏ابى‏طالب(ع)!(13)
نباید از کسى پذیرفت که ما شوراى نگهبان را قبول نداریم، نمى‏توانى قبول نداشته باشى. مردم به این‏ها و به قانون اساسى رأى دادند. مردمى که به قانون اساسى رأى دادند، منتظر هستند که قانون اساسى اجرا بشود. (این‏طور نباشد که) هر کس از هرجا صبح بلند مى‏شود، بگوید من شوراى نگهبان را قبول ندارم، من قانون اساسى را قبول ندارم، نه! همه باید مقید به این باشید که قانون را بپذیرید، ولو برخلاف رأى شما باشد. باید بپذیرید، براى این‏که میزان اکثریت است و تشخیص شوراى نگهبان مخالف قانون نیست، مخالف اسلام هم نیست، میزان است و همه ما باید بپذیریم.(14) شوراى نگهبان، قانونى (است) و کسى حق ندارد در مصاحبه‏ها و نطقها و رسانه‏ها به آن توهین و یا آن را تضعیف نماید.(15)

نظارت شوراى نگهبان بر قوانین مجلس‏
شوراى نگهبان باید بر قوانین مجلس ناظر باشد و قوانین را بررسى نماید تا صد در صد اسلامى باشند. به‏هیچ وجه به حرف عده‏اى که مى‏خواهند یک دسته کوچک مردم خوششان بیاید و به اصطلاح مترقى هستند، گوش ندهید و قاطعانه با اینگونه افکار مبارزه کنید. خدا را در نظر بگیرید. اصولاً آنچه باید در نظر گرفته شود، خدا است، نه مردم.(16) شوراى نگهبان مواظبت کند که هیچ کلمه‏اى مخالف با اسلام نباشد. ما مى‏خواهیم یک جمهورى اسلامى باشد، ما مى‏خواهیم اسلام باشد.(17)
شوراى نگهبان در نظارت بر قوانینى که مى‏گذرد - چه مربوط به مسائلى باشد که تماس با احکام اولیه شرعى دارد یا احکام ثانویه - با مراعات همه جوانب نظر دهند.(18)

عدم دخالت و مقابله با مجلس و دولت‏
من با نهاد شوراى نگهبان صد در صد موافقم و عقیده‏ام (این است) که باید قوى و همیشگى باشد، ولى حفظ شورا مقدارى به دست خود شما (اعضاى شوراى نگهبان) است. برخورد شما باید به صورتى باشد که در آینده هم به این شورا صدمه نخورد. شما نباید فقط به فکر حالا باشید و بگویید آینده هر چه شد، باشد. شیاطین به تدریج کار مى‏کنند. آمریکا براى پنجاه سال آینده خود نقشه دارد. شما باید طورى فکر کنید که این شورا براى همیشه محفوظ بماند. رفتار شما باید به صورتى باشد که انتزاع نشود که شما در مقابل مجلس و دولت ایستاده‏اید. این‏که شما یکى و مجلس یکى، شما یکى و دولت یکى، ضرر مى‏زند.
شما روى مواضع اسلام قاطع بایستید، ولى به صورتى نباشد که انتزاع شود شما در همه جا دخالت مى‏کنید. صحبتهاى شما باید به صورتى باشد که همه فکر کنند در محدوده قانونى خودتان عمل مى‏کنید، نه یک قدم زیاد و نه یک قدم کم. در همان محل قانونى وقوف کنید، نه یک کلمه این طرف و نه یک کلمه آن طرف. گاهى ملاحظه مى‏کنید که مصالح اسلامى اقتضا مى‏کند که به عناوین ثانوى عمل کنید، به آن عمل کنید. شما باید سعى کنید که نگویند مى‏خواهید در تمام کارها دخالت کنید، حتى در مسائل اجرایى. البته خود، این مسائل را مى‏دانید و عمل مى‏کنید، ولى من تذکر مى‏دهم. شما باید توجه داشته باشید که اگر مباحثات به مناقشات تبدیل شود و جلوى یکدیگر بایستید، اسباب این مى‏شود که شوراى نگهبان تضعیف شود و در آتیه از بین برود.(19)

لزوم موافقت قوانین مجلس با احکام اسلامى‏
بحث در مجلس از مسائل بسیار مهم است که باید بحث بشود، باید هر مسأله‏اى با دقت رسیدگى بشود و در کمیسیونها اولًا و بعد در مجلس ثانیاً و بعد هم در شوراى نگهبان ثالثاً رسیدگى بشود که وقتى یک قانون از مجلس بیرون آمد، یک قانون صد در صد شرعى باشد؛ چه موافق با احکام اولیه که مال اسلام است یا موافق با احکام ثانویه که آن هم مال اسلام است و این رویه رویه‏اى است که اگر ان شاء اللَّه باقى بماند، مطمئن باشید که مجلس با قوت خودش وقتى که باقى بماند، دولت هم اصلاح مى‏شود و سایر قوایى که در ایران هستند، آن‏ها هم اصلاح مى‏شوند، یعنى کجروى نمى‏شود.(20)

لزوم اتحاد، هم‏صدایى و هم‏جهتى مجلس و شورا
من در تمام مواقعى که مقتضى بوده است، مجلس و شوراى نگهبان را تأیید کرده‏ام. ما باید دست در دست یکدیگر بگذاریم تا یک کشور اسلامى درست کنیم.
امروز دنیا با ما به خاطر اسلام بد است. بعضى‏ها که جاهلند، مى‏گویند اسلام به درد نمى‏خورد، اما بعضى‏ها که کمى اوضاع مردم ایران را مى‏دانند، مى‏گویند اسلام خوب است، ولى نه اسلام این‏ها، اسلام راستین.
امروز تبلیغات علیه من و شما نیست، تبلیغات علیه اسلام است. اگر ما با اسلام کارى نداشتیم، کسى با ما بد نبود. امروز آمریکا را که آن قدر در دنیا فساد مى‏کنند، کسى محکوم نمى‏کند، ولى تمام محکومیتها مال ما است. در دنیا تنها ایران است که مورد سؤال است، ولى اگر ما وحدت خودمان را حفظ کنیم و همصدا و همجهت باشیم، از هیچ چیز نباید بترسیم. مهم این است که با هم خوب باشید و تصمیم داشته باشیم که مستقل و آزاد حرکت کنیم و مطمئن باشید که مى‏توانید. ترس آن موقعى است که رؤسا با هم اختلاف داشته باشند و مردم در صحنه نباشند که بحمد اللَّه امروز، هم مردم در صحنه هستند، هم همه دست‏اندرکاران با هم خوب هستند.(21) مجلس، دولت، شوراى نگهبان و بقیه باید دست در دست یکدیگر بگذاریم تا ایران و این جمهورى را حفظ کنیم.(22)

وهن مجلس و خوف ما
آقایان (مجلسى‏ها) باید به این معنا توجه (بکنند) که مسائل را طورى طرح (کنند)، طورى به مسائل رأى (بدهند) که در شوراى نگهبان رد نشود یا اگر رد مى‏شود، در هر سالى یکى دو تایش رد بشود. شما از این (طرف) یک ماه زحمت بکشید و صحبت بکنید و رد و ایراد بکنید و یک مسأله‏اى را تمام کنید، آن‏ها بعد از چند روز بگویند این‏ها خلاف شرع است، با اسلام نمى‏سازد یا با قانون اساسى مخالف است که آن هم از روى اسلام است، این براى مجلس وهن مى‏آورد و این براى ما خوف ایجاد مى‏کند که مبادا یک وقتى مردم خیال کنند که این‏ها تدین ندارند (و...).(23)

پیامد مصوبات خلاف قانون یا شرعِ مجلس‏
مسأله برنامه از مهمات یک کشور است. چنانچه بدون برنامه، یک کشورى بخواهد اداره بشود، نمى‏شود اداره بشود، باید برنامه باشد. اشخاصى که تخصص دارند، اشخاصى که توجه به مسائل سیاسى و مسائل اجتماعى و مسائل اسلامى دارند، باید با کمال دقت برنامه‏ریزیها را بررسى کنند و متحداً با هم برنامه‏ریزى کنند. برنامه‏ریزى راهى را براى پیشبرد مقاصد باز مى‏کند، لکن یک نکته را عرض کنم و آن این‏که اگر برنامه‏ریزى را بدون نظارت روحانیون بکنند، یعنى (بدون) متخصصینى که از روحانیون هستند، این موجب مى‏شود که برنامه (را) مجلس رد کند. (اگر) از اینجا بگذرد، شوراى نگهبان رد کند. این اسباب این مى‏شود که کارها معطل بماند.
آن وقت شما مدتها زحمت کشیده‏اید، زحمتتان از بین رفته است، دوباره از سر باید شروع کنید. از اول کسى (را) که در امور اسلامى و مسائل کشور و گرفتاریهاى امروز کشور تخصص (دارد، به مشورت بگیرید، او) هم حاضر باشد و (به) شما کمک کند و نظارت کند تا این‏که مسائل مطابق ارزشهاى اسلامى باشد. وقتى مطابق شد، دیگر آسان مى‏شود؛ (به) مجلس که برود، مجلس قبول مى‏کند و (به) شوراى نگهبان هم که برود، شوراى نگهبان هم قبول مى‏کند. این اسباب تندشدن کار مى‏شود.(24)

پیامد ردشدن مصوبات مجلس توسط شورا
ما باید درصدد این معنا باشیم که اگر به یک پیشنهادى رأى مى‏دهیم، توجه بکنیم که تحت تأثیر مکتبى از مکتبهاى دنیا واقع نشویم، (بلکه) تحت تأثیر قرآن باشیم، تحت تأثیر احادیث از ناحیه پیغمبر(ص) (باشیم)، اگر این طور بشود، کارها زودتر مى‏گذرد و کارها بهتر مى‏گذرد.
اگر ده مرتبه این طور اتفاق بیفتد که یک عده‏اى که اکثریت هستند، چیزى بگویند، (بعد به) شوراى نگهبان (برود) و (شوراى نگهبان آن را) رد کند، اگر چندین دفعه این طور بشود، مردم آزرده مى‏شوند، یعنى آن شناخت مردم از شما ممکن است یک وقت خداى نخواسته تغییر بکند و این از بزرگترین خطرهایى است که براى مجلس اسلامى است و براى اسلام است.(25)

تذکرى پدرانه به اعضاى شوراى نگهبان‏
تذکرى پدرانه به اعضاى عزیز شوراى نگهبان مى‏دهم که خودشان قبل از این گیرها، مصلحت نظام را در نظر بگیرند، چرا که یکى از مسائل بسیار مهم در دنیاى پر آشوب کنونى، نقش زمان و مکان در اجتهاد و نوع تصمیم‏گیریها است. حکومتْ فلسفه عملىِ برخورد با شرک و کفر و معضلات داخلى و خارجى را تعیین مى‏کند و این بحثهاى طلبگى مدارس که در چهارچوب تئوریها است، نه تنها قابل حل نیست که ما را به بن‏بستهایى مى‏کشاند که منجر به نقض ظاهرى قانون اساسى مى‏گردد. شما در عین این‏که باید تمام توان خودتان را بگذارید که خلاف شرعى صورت نگیرد - و خدا آن روز را نیاورد - باید تمام سعى خودتان را بنمایید که خداى ناکرده اسلام در پیچ و خمهاى اقتصادى، نظامى، اجتماعى و سیاسى، متهم به عدم قدرت اداره جهان نگردد.(26)

1) فرازهای دیگری از بیانات مقام معظم رهبرى به مناسبت "تشکیل شوراى نگهبان قانون اساسى " وجود دارد که تیترهاى آن به ترتیب عبارتند از: "اگر شوراى نگهبان نباشد، اسلامى بودن حکومت تضمینى ندارد " و "شوراى نگهبان، نبض نظام اسلامى است "، "تضمین حیات اسلامى نظام "، "وظیفه نظارتى شورا "، "لزوم بررسى صلاحیت‏ها "و "رعایت معیارها، نه سلایق ".
2) صحیفه امام، ج 5، ص 240
3) صحیفه امام، ج 5، ص 144
4) صحیفه امام، ج 14، ص 371
5) صحیفه امام، ج 14، ص 377
6) صحیفه امام، ج‏14، ص 414
7) صحیفه امام، ج 18، ص 431
8) صحیفه امام، ج 14، ص 377
9) صحیفه امام، ج 19، ص 43
10) صحیفه امام، ج 18، ص 431 - 432
11) صحیفه امام، ج 17، ص 272
12) صحیفه امام، ج 18، ص 431
13) صحیفه امام، ج 19، ص 66 - 67
14) صحیفه نور، ج 14، ص 244
15) صحیفه امام، ج 14، ص 201
16) صحیفه امام، ج 13، ص 53
17) صحیفه امام، ج 13، ص 66
18) صحیفه امام، ج 15، ص 387
19) صحیفه امام، ج 19، صص 43 - 44
20) صحیفه امام، ج 17، ص 472
21) صحیفه امام، ج 17، ص 441 - 442
22) صحیفه امام، ج 19، ص 45
23) صحیفه امام، ج 17، ص 251
24) صحیفه امام، ج 17، ص 121 - 122
25) صحیفه امام، ج 17، ص‏249
26) صحیفه امام، ج 21، ص 217 - 218